Bagşyçylyk sungatymyz

Ru­hy dün­ýä­mi­ziň tö­ri­ni be­ze­ýän mil­li bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty­myz müň­ler­çe ýyl­la­ryň do­wa­myn­da dün­ýä­niň saz muş­dak­la­ry­ny ben­di edip gel­ýär. Gah­ry­man Arka­da­gy­my­zyň ta­gal­la­la­ry ne­ti­je­sin­de hal­ky­my­zyň müň­ýyl­lyk­la­ryň do­wa­myn­da paý­has siň­di­rip kä­milleş­di­rip ge­len sun­gat­la­ry­nyň dün­ýä de­re­je­sin­dä­ki gym­mat­lyk hök­mün­de yk­rar edil­me­gi­ne, ta­ry­hy we me­de­ni äh­mi­ýet­li mi­ra­sy­my­zyň naý­ba­şy nus­ga­la­ry­nyň umu­ma­dam­zat me­de­ni­ýe­tin­de tut­ýan or­nu­ny ebe­di­leşdir­mä­ge giň müm­kin­çi­lik­le­riň dö­re­dil­ýän­di­gi­niň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. Ze­min­de yn­san dö­räp, aý­dym-sa­zy­ňam, şyg­ry­ýe­tiňem ýü­ze çy­kan­ly­gy­na ta­ryh şa­ýat. Des­san­çy bag­şy­la­ryň ha­ly­pa-şä­girt mek­de­bi­niň sun­ga­ty öw­re­niş däp­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da, owal­baş­da şägirt­le­re Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň we beý­le­ki nus­ga­wy şa­hyr­la­ry­my­zyň şy­gyr­la­ry­na dü­zü­len halk aý­dym­la­ry­ny us­sat­lar­ça ýe­ri­ne ýe­tir­me­gi öw­re­di­lip­dir. Soň­ra kä­bir dessan­la­ryň aý­dym­la­ry­ny, my­sal üçin, «Şa­se­nem-Ga­ryp» des­sa­nyn­dan «Der­diň­den», «Ge­ler sal­la­na-sal­la­na», «Ag­la­ryn», «Jan-jan», «Bir pe­ri», «Ýok me­niň», «Ba­ga seý­le», «Ga­ry­bym» ýa­ly aý­ra­tyn taý­ýar­ly­gy ta­lap edýän eser­le­ri ýe­ri­ne ýe­tir­mä­ge rug­sat be­ril­ýär. Ha­ly­pa­lar des­san­çy bag­şy­lar­dan ese­riň kys­sa­sy­ny ýe­ri­ne ýe­ti­renin­de, onuň her bir sö­zü­ni sün­nä­läp aýt­mak­la­ry­ny ta­lap ed­ýär­ler. Ese­riň kem-kem­den baý­laş­ýan, gap­ma-gar­şy wa­ka­la­ry kys­sa bi­len, gah­ry­man­la­ryň baş­dan ge­çir­ýän ha­ra­sat­la­ry­ny, duý­gu­la­ryň joş­ýan pur­sat­la­ry­ny şygryň üs­ti bi­len be­ýan et­me­gi esa­sy şert hök­mün­de öňe sür­ýär­ler. Des­sa­nyň tu­tuş do­wa­myn­da gah­ry­man­la­ryň he­mi­şe «ga­ra gaz­ma» du­ta­ry­ny elin­den goý­maz­ly­gy, des­san­çy­ly­gyň mil­li ýö­rel­ge­si­ne mah­sus ede­bi ýor­dum ha­sap­lan­ýar. Çün­ki gah­ry­man­la­ryň iç­ki tol­gun­ma­la­ry, esa­san, sa­zyň ja­dy­laý­jy güý­ji bi­len be­ýan edi­lip­dir. Şo­ňa gö­rä-de, bag­şy des­sa­ny ýe­ri­ne ýe­ti­re­nin­de, des­san­da­ky gah­ry­man­la­ryň keş­bi­ne gir­ýär. As­ly­ýe­tin­de, şa­des­sandyr des­san­lar saz­ly söh­bet üçin ni­ýet­le­nen ede­bi ýordum­dyr. Şo­ňa gö­rä-de, des­san­çy­lyk sun­ga­tyn­da şy­gyr we kys­sa äle­min­de kä­mil­lik de­re­je­si­ne ýe­ten nus­ga­wy şa­hyr­la­ry­myz An­da­ly­byň, Mol­la­ne­pe­siň, Şa­ben­dä­niň, Mag­ru­py­nyň dö­re­di­ji­li­gi wa­jyp orun eýe­le­ýär. Hal­kyň mil­li baý­lyk­la­ry­nyň bi­ri bo­lan bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty hem-de halk bag­şy­la­ry­nyň we sa­zan­da­la­ry­nyň öň­ki ne­sil­le­ri­niň tej­ri­be­le­ri kö­ki-da­ma­ry bi­len bi­ze ge­lip ýe­tip­dir. El­bet­de, aý­dym-saz, bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty­na höwes edip, onuň in­çe syr­la­ry­ny öw­re­ne­si gel­ýän ýaş­la­ra öw­ret­mek, ola­ry ha­ly­pa-şä­girt sun­gat mek­de­bi­niň ýo­luny do­wa­mat-do­wam edip ýe­tiş­dir­mek her bir dö­re­di­ji­lik adam­sy üçin mu­kad­des borç­dur. Meş­hur sa­zan­da Myl­ly Täç­my­ra­do­wyň şä­girt­le­ri­ne be­ren wes­ýet­le­rin­de aý­dy­şy ýa­ly: «Sun­gat adam­sy dün­ýä inip, ma­na dü­şü­nip ugran­soň, öz kes­bi­ni göz­le­mek bi­len bol­ýar. Kim tap­ýar, kim ta­pa­nok. Kes­biň-düý­büň, da­ma­ryň­dyr. Özü­ňe bagyş et­seň — di­liň uzar, ili­ňe ba­gyş et­seň — öm­rüň...». Mu­nuň özi bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty­nyň örän in­çe­di­gi­ni, be­ýik­di­gi­ni tek­rar­la­ýar.

Baýly BAÝLYÝEW
Türkmen döwlet binagärlik gurluşyk institutynyň talyby