Bagbançylygyň taryhyndan

Bagbançylyk ynsan durmuşyna örän ir döwürden, ekerançylygyň ýüze çykan eýýamlaryndan ymykly giripdir. Adamlar öz ýaşaýan zolaklarynyň abadançylygy, arassalygy, tämizligi üçin aladalanyp başlan döwürlerinden bäri tebigy tokaýlyklary gorap saklamak bilen birlikde emeli ýaşyl zolaklary emele getirmekde hem ösüp barýan aň-paýhas tejribelerini ulanyşa girizipdirler. Bagbançylyk öz gezeginde miweçiligi hem kemala getiripdir. Ilkibaşda adamlar dürli ýabany ösýän baglaryň miwelerini ýere ekip görüpdirler. Şol eýýamlarda miweli baglar hem, gyrymsy agaçlar hem esasan daglyk ýerlerde bitipdir. Ýöne ynsan eli bilen olaryň nahallary pesliklere, derýa ýakalaryna göçürilip getirilip başlanypdyr. Ilkinji nobatda ösdürilip başlanan miweli baglara banan, hurma we kokos palmalary, mango, zeýtun, injir, nar, üzüm ýaly agaçlar degişli bolupdyr. Olaryň ýörite bagbançylyk tertibinde ösdürilip başlanan döwürleri mundan 4 müň ýyldan 6 müň ýyla çenli ozalky eýýamlar diýlip hasap edilýär. Şondan bäri hem tä ýigriminji asyra çenli miweleriň we ir-iýmişleriň dürli görnüşleri miweçilik-bagbançylyk medeniýetine öwrülip gelýär. Alymlaryň pikirine görä, erik, garaly, mindal, grek hozy, nar, behi, injir, ülje (wişnýa), çereşnýa, alma, üzüm ýaly miweli baglar Ýakyn Gündogar ýurtlaryndan ýaýrapdyr.